Azbest to nazwa minerału włóknistego występującego w przyrodzie, który wykazuje znaczną wytrzymałość na rozciąganie, źle przewodzi ciepło, ma właściwości dźwiękochłonne i jest względnie odporny na działanie czynników chemicznych. Te właściwości azbestu sprawiły, że stał się on materiałem bardzo rozpowszechnionym w naszym otoczeniu, znajdując zastosowanie przy wytwarzaniu całej gamy wyrobów przemysłowych, jak i produktów używanych w życiu codziennym. Biologiczna agresywność pyłu azbestowego jest zależna od stopnia penetracji i liczby włókien, które uległy retencji w płucach. Dużą rolę odgrywa także wrażliwość osobnicza (podatność danej osoby) i palenie papierosów. Unoszące się w powietrzu, niewidoczne dla oka, włókna azbestowe są wdychane przez ludzi i wnikają do organizmu człowieka przez układ oddechowy. Zalegające w płucach włókna mogą powodować zwłóknienie tkanki płucnej, czyli azbestozę, ale także raka płuc i międzybłoniaka opłucnej. Azbest jest zaliczany do dziesięciu najgroźniejszych substancji zanieczyszczających na ziemi. W związku z tym, azbest znajduje się w wykazie opracowanym przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki Społecznej, jako niebezpieczna substancja chemiczna o udowodnionym działaniu rakotwórczym dla człowieka. Badania naukowe udowodniły, że azbest stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia w następstwie długotrwałego narażania dróg oddechowych na wdychanie jego włókien. Wyroby zawierające azbest oraz odpady azbestowe można podzielić – w zależności od trwałości i ilości zastosowanego spoiwa wiążącego – na: miękkie (łamliwe, kruche) i twarde (nie kruche, sztywne). „Wyroby miękkie” o gęstości < 1000 kg/m3 charakteryzują się dużym procentowym udziałem azbestu. Łatwo ulegają uszkodzeniom, powodując duże emisje pyłu azbestu. Wyroby miękkie to m.in.: • sznury, płótna, tkaniny z dodatkiem azbestu (lub wykonane z samego azbestu), • płyty i uszczelki kinkieryt (typu gambit, polonit), stosowane w ciepłownictwie na złączach rur, zaworów z gorącą wodą lub parą, • płaszcze azbestowo-gipsowe stosowane w izolacji rur w ciepłownictwie, • płyty i tektury miękkie (stosowane w izolacjach ognioochronnych), • płyty ognioochronne typu „pyral” produkcji czechosłowackiej lub „sokalit” produkcji NRD, zawierające ok. 30 - 50% azbestu (służą do okładzin ognioochronnych konstrukcji budynków oraz jako sufity podwieszane o podwyższonej odporności na ogień, także jako materiał do klap przeciwpożarowych i przeciw dymnych), • natryski azbestowe na konstrukcje stalowe zastosowane jako ognioochronne zabezpieczenie stalowej konstrukcji budynków o tzw. konstrukcji niesztywnej (np. budynki przemysłowe, biurowe; często są to obiekty indywidualnie projektowane, „nasycone” technologią budowlaną krajów zachodnioeuropejskich z lat 60 -70., np. budynki ambasad). „Wyroby twarde” o gęstości > 1000 kg/m3 są to najpowszechniej występujące w krajowym budownictwie wyroby zawierające azbest. Charakteryzują się dużym stopniem zwięzłości, dużym udziałem spoiwa (najczęściej jest nim cement), niską procentową zawartością azbestu (ok. 5% w płytach płaskich lignocementowych modyfikowanych, 12 - 13% w płytach płaskich i falistych azbestowo-cementowych i ok. 20% w rurach azbestowo-cementowych). Wyroby twarde to m.in.: - płyty azbestowo-cementowe faliste, - płyty azbestowo-cementowe płaskie prasowane, - płyty azbestowo-cementowe karo, - płyty warstwowe PW3/A i podobne, - rury azbestowo-cementowe, - złącza, listwy, gąsiory wykonane z azbestocementu, - płaszcze azbestowo-cementowe stosowane w izolacji rur w ciepłownictwie.

Zgodnie z przepisami, mieszkańcy gminy Choczewo posiadający wyroby zawierające azbest powinni, sporządzać corocznie do 31 stycznia za poprzedni rok kalendarzowy informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska w formie uproszczonej (załącznik nr 3 Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2011 nr 8 poz. 31 ze zm.)). Informacje w formie uproszczonej należy sporządzać w dwóch egzemplarzach, jeden należy przekładać corocznie w terminie do 31 stycznia Wójtowi Gminy Choczewo, natomiast drugi przechowuje właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości przez okres roku do sporządzenia następnej informacji. Dodatkowo każdy właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości ma obowiązek przeprowadzania kontroli stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest (załącznik nr 1 Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U.2004 Nr 71 poz. 649 ze zm.)). Ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest przeprowadza się w celu kwalifikacji wyrobów do dalszego użytkowania lub usunięcia oraz określenia stopnia pilności ich usunięcia lub zabezpieczenia. W zależności od stopnia pilności wyroby podlegają obowiązkowi natychmiastowej wymianie lub kolejnej ocenie w terminie od 1 roku do 5 lat. Dokument pozostaje u właściciela, użytkownika wieczystego lub zarządcy nieruchomości.

Do obowiązków właściciela, użytkownika wieczystego lub zarządcy nieruchomości w zakresie demontażu wyrobów azbestowych należy zgłoszenie faktu zamiaru rozpoczęcia robót do właściwego terenowego organu administracji architektoniczno-budowlanej (Starosty Wejherowskiego). Przypominamy, że zgłoszenia zamiaru wykonania robót budowlanych wymagają prace polegające jedynie na wymianie pokrycia dachowego - bez dokonywania zmian konstrukcyjnych dachu. Prace demontażowe można rozpocząć po 30 dniach od daty zgłoszenia jeśli właściwy organ (Starosta Wejherowski) nie wyraził sprzeciwu, ale nie później niż po upływie dwóch lat od określonego w zgłoszeniu terminu ich rozpoczęcia. Po dopełnieniu obowiązków formalnoprawnych, właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości dokonuje wyboru wykonawcy prac. Informacje dotyczące firm zajmujących się demontażem, zbieraniem, transportem, zabezpieczaniem i unieszkodliwieniem odpadów zawierających azbest, można uzyskać w na stronie www.bazaazbestowa.gov.pl lub w Starostwie Powiatowym w Wejherowie - Wydziale Środowiska. Przy wyborze wykonawcy należy również pamiętać, że wszystkie prace budowlane polegające na oczyszczaniu budynków z azbestu mogą być wykonywane wyłącznie przez wykonawców posiadających odpowiednie wyposażenie techniczne do prowadzenia takich prac oraz zatrudniających pracowników przeszkolonych w zakresie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy w kontakcie z azbestem lub wyrobami zawierającymi azbest. Z wybranym wykonawcą właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości zawiera umowę na wykonanie prac zabezpieczenia lub usuwania wyrobów zawierających azbest oraz oczyszczenia budynku, budowli, instalacji lub urządzenia oraz terenu z azbestu. Należy pamiętać by w umowie zostały jasno sprecyzowane obowiązki stron, również w zakresie zabezpieczenia przed emisją azbestu w czasie wykonywania prac. Niezależnie od obowiązków wykonawcy prac, właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości powinien poinformować mieszkańców lub użytkowników budynku, budowli, instalacji lub urządzenia oraz terenu, o zamiarze usunięcia niebezpiecznych materiałów zawierających substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla ludzi oraz o sposobach zabezpieczenia przed tą szkodliwością. Dodatkowe informacje dotyczące wyrobów azbestowych, można znaleźć na stronie internetowej: • www.bazaazbestowa.gov.pl • bezazbestu.com.pl